1. Irak Anayasasının 141.maddesine göre kurulmuş uluslararası meşruiyeti, geçerliliği olan özerklik (otonomi) anlaşması ile temeli atılan bu Kürt devletini yaratan anlaşmayı 21 Mart 1970 Newroz günü Mustafa Barzani ile Saddam Hüseyin'in arasında Kürdistan'ın Hacı umran dağında iki tarafın heyetleri huzurunda imzalanmıştır. Arap diktatör ,Kürt düşmanı Saddam'ın bütün ısrarlarına rağmen Barzani bu anlaşmayı imzalamak için Bağdat'a gitmemiş, onu kendi ayağına getirmiştir.
2. Bu özerklik antlaşması daha sonraları Kürt yönetiminin baskısı sonucu kapsamı genişletilmiştir. Özerk bölge, federe devlet olmuştur. Irak'ın ismi değiştirilerek Irak Federal Cumhuriyeti olmuştur. Bu Federal Cumhuriyet içinde Kürdistan Federe Cumhuriyeti ve Arap Federe Cumhuriyeti olmak üzere eşit haklara sahip iki federe devlet oluşturulmuştur.
Her federe devletin kendi ulusal bayrağı vardır. Kürdistan bayrağı kırmızı, beyaz ,yeşil renklerin üzerine sarı Güneş motifi işlenmiştir.
Ala rengîn ser bi ser
Sor û sipî kesk u zer
Ala kurda bi roj e
Çavê dijmin dosoje
3.Güneş tarih boyunca Kürtlerin sembolü olmuştur. Milattan yüzlerce yıl önceden beri Kürtlerin bilinen ilk dini lideri Zerdeşt'in kullandığı bayrakta güneş vardır. Güneş Kürtler için kutsalıdır. Her gün yaşları küçük 3 Kürt çocuğunu kestirip, onların beyinleri ile beslenen zamanın diktatörü ,zalim hükmüdarı Arap kralı Dahhaka karşı Kürtleri yanına alıp kitlesel bir isyan başlatan, Dahhak'ı yakalatıp Kürtlerin gözü önünde öldüren Kürt kahramanı Demirci Kawa'nın kullandığı bayrak yine bu Güneşli, şanlı Kürt bayrağı olmuştur . Kürtlerin zulumden kurtuluşunu simgeleyen o gün, 21 Mart tarihine rastladığından ,yeni gün anlamına gelen Newroz gününü Milli Kurtuluş Bayramı olarak kutlamaya başlandı. O günden bugüne kadar her yıl aynı gün şenlikler ve sevinç gösterileri eşliğinde kitlesel olarak kutlanıyor .Newroz Pîroz be.
Botan Emirliği Bayrağında da yeşil zemin üzerine sarı güneş vardır. Hitit Kürd Devleti'nin bayrağında da Güneş vardı.
Kürdistan Federe Devletinde yaşayan Türkmen, Asurî, Keldani, Musevi ,Ermeni ve azınlıkların hem etnik ve hem de dini hakları bütünüyle tanınmıştır. Her azınlığın kendi ana dili ile eğitim, öğretim yapan okulları ,basın yayın organları(gazete ,radyo ve televizyon kurumları) var .Her dine göre kilise ,sinagog gibi dini ibadet yerleri var. Bu durumu da Kürdistan Parlamentosunda parlamenter olan Muhammed isimli Türkmen'den dinledik.
4. Birleşik Irak Federal Cumhuriyeti içinde Kürdistan Federe Cumhuriyeti tamamen serbest ve bağımsızdır. Kendi parlamentosu ve hükümeti var. Kendi bağımsız bütçesi var. Ayrıca federal bütçeden her bölge kendi nüfus oranlarına göre pay alıyor .
Her federe devletin kendi ana dili ile eğitim öğretim yapan okulları üniversiteleri var. Meclisin başkanı Arap ,Cumhurbaşkanı Kürt'tür.
Her federe devletin kendi futbol milli takımları var. Erbil ve Bağdat'ın futbol milli takımları arasında maçlar yapılıyor. Çoğunlukla Kürt milli takımı kazanıyor.
Kürdistan Milli Futbol Takımı Asya liginde oynuyor. Kore ,Japonya, Çin, Hindistan, İran ve s. gibi.
Asya ülkelerinin milli takımları ile müsabakalara katılıyor.Başta Kürdistan Demokrat partisi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği olmak üzere 30'u aşkın siyasi partisi var ve bütün seçimlere katılıyorlar.Kürdistan silahlı gücü olarak Peşmerge ordusu var.
Bütün devletlerin konsolosluk ve başkonsoloslukları var.Kürdistan Yönetimi istediği ülkelerle ithalat ve ihracat yapmak suretiyle ticari ilişkilerde bulunuyor.
Federal Irak Yönetiminin görevlendirdiği elçi ve büyük elçiler ,iki devletin mutabakatıyla gerçekleşiyor.Kürdistan'a komşu ülkelerin elçi ve büyük elçileri, Kürdistan yönetiminin tercihi ile belirleniyor. Her kademede bağımsız yargı organları var .
Bağımsız bir devlette bulunması gerekn bütün kurum ve kuruluşlar , Kürdistan'da da bulunuyor.
5.Yakın bir zamana kadar Türkiye'de Kürtlerin varlığı inkar ediliyordu.Kürd vardır,ben Kürdüm diyenlere ağır cezalar verilip hapse atılıyordu .Yani Kürt olmak suçtu . Kürtçe konuşmak ağır hapislik cezalarla karşılık buluyordu.
Her fırsatta bahaneler uydurularak Kürdlere işkenceler yapılıyordu.İşkence tezgahında öldürülen Siverek'li Necmettin Büyükkaya benim çok yakın arkadaşımdı.Faili maçhul cinayetlerin haddi hesabı yoktu. Eski Bayındırlık Bakanlarından Şerafettin Elçi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yaptığı bir konuşmada "Türkiye'de Kürtler vardı ve ben de o Kürtlerden biriyim" dediği için 27 ay fiilen hapis yatmıştır. Kendisi Kürt değil Türk olan İsmail Beşikçi hocamız bir bilim insanına yakışır şekilde tarafsız, objektif ,dürüst ve onurlu bir tavırla Kürtlerle ilgili kitaplar, yazılar yazması, konferanslar vermesi ve pek çok çalışmalar yapması nedeniyle toplam 16 yıldan fazla hapis cezası verilmiş ve infaz edilmiştir.
Mustafa Barzani liderliğindeki Kürdistan Ulusal Kurtuluş Hareketi Kürtlerin varlığını inkar eden ve onları her yönden sömüren ve ülkelerini işgal eden sömürgeci güçlerin bütün oyun, plan ve programlarını bozmuş, alt üst etmiş, darmadağın etmiş ve Kürtleri karanlıktan aydınlığa çıkarmıştır.
O zamanlar kırmızı, sarı, yeşil renkli trafik ışıklarından bile rahatsız oluyorlardı. Batman'da yeşil lambanın yerine lacivert ışık konulmuştu. Siirt'te dama serilen çamaşırların içinde kırmızı, sarı ,yeşil renkli giysilerin bulunması nedeniyle ev halkı karakola ifadeye çağırılmıştı .
Kırmızı ,sarı ,yeşil renklerin bulunduğu bir mendili sahnede şarkı söyleyen Ahmet Kaya'ya veriliyor ,Ahmet Kaya da bu mendili sallayarak dinleyicilerine selam veriyor. Bunun için Ahmet Kaya'yı karakola çağırıp "Niçin bu bölücü renklerin reklamını yapıyorsunuz?" denilerek ifadesi alınıyordu.
6. Enfal ve Halebçe katliamları ile 180 bin Kürt insanını katleden 4000 Kürt köyünü yakıp yıkan, Kürdistan'da tarımsal üretimi engelleyen ,Kürtleri kitlesel olarak komşu ülkeler sığınmak zorunda bırakan,oralarda da horlanıp aşağılanmasına kötü muamelere maruz kalmasına , yollarda küçük çocukları hastalanıp ölmelerine sebep olan Saddam Hüseyin'in hayatı idam sehpasında boynuna geçirilen ilmikli urganla son buldu .Lânet olsun.
Güney Kürdistan Ulusal Kurtuluş Harekatı Mustafa Barzani liderliğinde 11 Eylül 1961 tarihinde başlamış 4 parçadaki bütün Kürtleri gaflet uykusundan uyandırmış ,kendi varlığına ve haklarına sahip çıkmayı sağlamıştır.
Mustafa Barzani sadece düşmanla savaşmamış,cahş denilen hain Kürtlerle de savaşarak onları yola getirmiştir.
Bu mücadele sırasında 23 Arap devletinin tamamı maddi ve manevi bütün güçleri ile Saddam'ın yanında yer almıştır.
7. Mustafa Barzani Güney Kürdistan'da ulusal mücadeleye devam ettiği süre içinde hiçbir gece aynı yerde kalmamış, Kürdistan'ın dağlarını ,tepelerini ,köylerini karış karış gezmiş görmüş, yoksul Kürt halkının sorunları, dertleri ve acıları ile kalmış ve paylaşmış, onlarla birlikte bu zorlu mücadeleyi sürdürmüştür.
Arap diktatör Kürt düşmanı ırkçı Saddam Hüseyin'in Kürdistan Gara Dağının tepesinde bir yazlık köşkü vardı.Yer altından birbirine bağlı gizli 2 köşkü daha vardı.Gara Dağından Barzan'a giden yol üstünde etrafı surla çevrili bir köşkü daha vardı.Hepsinin banyo ve lavabo muslukları altından yapılmıştır.
Gara Dağı'nın eteğinde çok büyük kocaman bir havuz vardı. Saddam'ın yüzmesi, güneşlenmesi için yapılmıştı .
Saddam'ın yakalanıp yargılandığı sırada 2005 yılında onun davasına müdahil sıfatıyla katılmak için biz Türkiye'den 9 Avukat Kürdistan'a gitmiştik.O yerleri o zaman gezip görmüştük.
Bu seyahatimde Diyarbakır Barosu eski Başkanı Avukat Fethi Gümüş,Av.Fahri Karakoyunlu ve Av Meral Danış Beştaş ta vardı.
8.Saddam canı istediği zaman genç Kürt kızlarını getirtir, o köşklerde tecavüz ediyor ,birer bilezik takıp evlerine gönderiyordu. Kürt kadınlarına kocalarının gözü önünde Arap erkeklere tecavüz ettiriyor. Kürt yurt severlerini yüksek binalardan aşağı attırıyordu. Zindanlara attığı Kürt yurtseverlerinin hücrelerine yırtıcı vahşi hayvan bulunduruyordu.
Bizi Kürdistan yönetiminin tahsis ettiği arabalarla gezdiren şoförler bu durumları anlattılar .Ayrıca ziyaret ettiğimiz Kürdistan Parlamento Başkanı Etnan Muftî ve diğer yetkililer de bunu teyit ettiler .
Saddam'ın oğlu Uday da babasından geri kalmıyordu. Amêdîyê şehrindeki Sulav otelinde düğünleri yapılmakta olan gelini alıyor, tecavüz ettikten sonra tapancasını çekip gelinle damadı öldürüyor .Bu durumu da otel müdürü ve personeli bize anlattılar.
Bu kadar can kaybı, dökülen kan ve gözyaşı acılarla dolu Güney Kürdistanı düşman işgalinden kurtarıp bu zulme son veren Kürt ulusal harekatının lideri Mustafa Barzani'dir.Yurtsever Kürt yazar Musa Anter "Kürtleri sıfırın altından ,sıfırın üstüne çıkaran adamdır Barzani"derdi.
9. Seyahatimiz sırasında Mustafa Barzani'nin doğup büyüdüğü Barzan köyündeki mezarını da ziyaret ettik. Etrafı betonsuz taşlarla çevrili bir metre boyundaki duvarların arasında üstü toprakla örtülü 1 metre boyundaki duvarların arasında üstü toprakla örtülü mezarlardan birinin Mustafa Barzani'ye ,diğerinin oğlu İdris Barzanî'ye ait olduğunu söylediler.
Bu kadar basit ve mütevazı bir mezarda gömülü Barzani'ye niçin bir anıt ,mezar yapılmadığını daha önceleri bir heyetin başında ilk defa Ankara'ya gelen 25 yaşındaki torunu Neçirvan Barzani'yle başbaşa özel bir sohbetimizde 18 Eylül 1991 günü sormuştum."Kendi vasiyetidir, benim mezarımı peşmer gelerin mezarından farklı yapmayın dediği için biz de onun vasiyetine uyduk, yoksa ona altından anıt, mezar bile yapardık" demişti .
10 .Şunu hep söylüyorum Türkler için Mustafa Kemal ne ise Kürtler için de Mustafa Barzani odur. Mustafa Barzanî 1903'te doğmuş, 1979 tarihinde vefat etmiştir .
Yüzyıldan fazla bir süredir varlığı inkar edilen ,ana dili yasaklanan, köleleştirilip esaret altına alınan, birbirine düşman edilen , kendi benliğini yitirmiş ,aşağılık kompleksine sokulan ,sefalet ve cehaletle baş başa bırakılan, Kürt halkına cesaret verip kendi hak ve özgürlükleri için düşmana karşı silahlı ulusal mücadeleye sokan bu mücadeleye öncülük eden ve bu mücadeleyi zaferle taçlandıran Kürt halk kahramanı ve Kürdistan Milli Mücadele Önderi Mustafa Barzanî'yi saygı ve rahmetle anıyorum.
Federal sistem çok sayıda ülkede uygulanmaktadır .Amerika Birleşik Devletleri ,Rusya Federasyonu, Birleşik Krallık İngiltere ,Federal Almanya ,İsviçre ,Birleşik Arap Emirlikleri, Hindistan ve s.gibi.
Irak Federal Cumhuriyeti modeli Kürtlerin yoğunlukta olduğu komşu ülkelerde de uygulanacak en doğru ,en gerçekçi ve en demokrat çözüm şekli olacaktır diye düşünüyorum.
Mustefa Barzanî
Derdê Kurda zanî ye
Rê li ber wan daniye
Ye ku çare aniye
Mustefa Barzanî'ye
Derkete serê çiya
Deng da her çar aliya
Yê Kurd rakir ser piya
Mustefa Barzanî'ye
Kurd ji xevê şiyar kir
Ronahî lê diyar kir
Yê xudan Kar û war kir
Mustefa Barzanî'ye
Xebatkarê kêrhatî
Şêr-pilingê jêhatî
Qehremanê welatî
Mustefa Barzanî'ye
Tim neyarê namerda
Dost û hevalê merda
Serokê hemû Kurda
Mustefa Barzanî'ye
Kurdên pey vî dibezin
Dilsoz û Welathez in
Rêberê herî mezin
Mustefa Barzanî'ye