“KARAR !!!” (Mantık mı Vicdan mı?)

11-01-2024 Perşembe akşamı Tekirdağ da önemli bir sanat etkinliğine katıldık. Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu Ferdinand Benedikt von Schirach’ın yazdığı, Yücel Erten’in dilimize çevirdiği, Hakkı Kuş’un yönetmenliğini yaptığı “KARAR” adlı oyunu sahneledi. 

Son yıllarda Ankara, İstanbul, İzmir gibi mega merkezlerimiz dışında da yerel belediyeler öncülüğünde cesur, özverili sanat ataklarına tanık oluyoruz. Belediyeler şehir tiyatrolarını kurarak, sanat olaylarını finanse ederek yalnız bulundukları şehirlerde değil tüm ülke düzeyinde kültür- sanata yapısal katkılarda bulunuyorlar. 

Tekirdağ böyle ileri bir vizyonla hareket eden bir yerel yönetime sahip. Belediye Başkanı Kadir Albayrak Tekirdağ’a yaptığı diğer hizmetlerin yanı sıra şehrin bir sanat odağı olmasına da öncülük etmiş bir başkan. Tekirdağ halk olarak da aydın, yeniliklere açık bir profil sergiliyor. Bu güzel ve şanslı şehir kendisine yakışır bir şekilde çok sevindirici çıkışlarla ülke düzeyinde bir sanat yıldızı olarak parlamaya başladı.

Bu sanat odağında tüm çalışanlar kâğıt üzerindeki görev tanımlarını bürokratik sınırların ötesine taşımış durumdalar. Hiç kimse memur zihniyetine sahip değil. Organizasyonun her noktasında herkes sorumluluk taşıyor. Profesyonel bir sonuç sergileyen bu topluluk amatör bir ruhu muhafaza ediyor çünkü hiyerarşik sınırlar ortak vizyonun potasında erimiş durumda. Başta Genel Sanat Yönetmeni Hasan Tanılmış olmak üzere tüm kadrolar egodan arınmış olarak görev yapıyor.

Sansasyonel Bir Yazar

Bu oyun ülkemizde başka tiyatro evleri tarafından da sergilendi. Her oynadığı yerde büyük ilgi gördü. Tiyatro koltuğundan kalktığınızda geride bırakacağınız bir performans değil. Tiyatro binasının dışında ateşli tartışmalara neden olan bir konusu var. 

Oyunun yazarı Ferdinand Benedikt Von Schirach Alman avukat ve yazar. İlk kısa öykülerini kırk beş yaşında yayımladıktan sonra Almanya'nın en başarılı yazarlarından biri oldu. 35'ten fazla dile çevrilen kitapları dünya çapında milyonlarca sattı ve onu "Alman edebiyatının uluslararası üne sahip bir yıldızı" konumuna taşıdı. Yazar “Karar” adlı sansasyonel oyunuyla bilinçlere kesin sonucu hiçbir zaman belirlenemeyecek olan bir soru sordu. 

Mantık mı Vicdan mı?

Gerçek hayattan alınmış olan oyunun konusu Yönetmen Hakkı Kuş’un anlatımıyla şöyle; “164 kişilik bir yolcu uçağı şehrin en büyük stadyumuna düşürülmek üzere kaçırılmıştır. Sanık Pilot Lars Koch Milli Savunma Bakanlığının aksi yöndeki emrine karşın inisiyatif kullanarak uçak stadyuma varmadan evvel uçağı vurup düşürmüş ve 164 insanın ölümüne neden olmuştur. Diğer yandan çok güçlü bir olasılıkla 70.000 kişinin hayatını kurtarmış olmasına karşın ne yazık ki gerçek yaşamda mahkeme yalın hukuk kurallarına göre karar vererek pilotu emre itaatsizlikten dolayı suçlu bulmuştur.” 

Yazar bu oyunu yazarak kararı gerçek mahkeme salonundan alarak tüm vicdanlarda tekrar tekrar yargıya sunmuştur bence.

Oyun fuayeden başlayarak bir mahkeme salonu algısı yaratılarak başladı. Tiyatro izleyicisi olan bizler de o akşam için jüri üyeleri olduk. Oyunun sonunda da gerçek bir oylama yapıldı. O akşamki izleyici jüri oylamasında sonuç “SUÇSUZ” çıktı. Ben bu yönde oy verenlerdendim.

Aksiyondan Ödün Vermeden Doğallığı Yakalamak 

Düz vites araba kullananlar bilirler. Gaz ve debriyaj ayarı çok önemlidir. Eğer kalkışta kavrama noktasını yakalayamazsan araba istop eder. Her türlü sanat yapıtında yine böyle bir kavrama noktası var. Sahne gösterimlerinde gerek sanatçıların gerek yönetmenlerin sınavıdır bu kavrama noktası. Aktarılmak istenen duygu ile rahatsız edici ajitasyon arasındaki sınırı belirlemek özellikle yönetmenin sanatsal basamağını gösterir.

O akşamki oyunun güzel sürprizlerinden biri de genç yönetmen Hakkı Kuş’un oyunun genelinde yakaladığı kavrama noktasıydı. Hakkı Kuş bu noktada izleyiciyi de kavradı ve oyun sonrası saatlere kadar da bırakmadı. Oyun metnini zorunlu olarak olduğu gibi alırken ayrıntılarda yorumunu katmış. Bir yandan öyküden somut kesitler alırken yer yer dışa vurumculuğun da kullanıldığı bir çizgi izlemiş. 

Çağdaş tiyatro anlayışının genç temsilcilerinden olan Hakkı Kuş Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Ana Sanat Dalı'ndan üstün başarı ile mezun olmuş. Yönetmen, oyuncu, yazar ve eğitmen olarak Devlet Tiyatroları, Şehir Tiyatroları, farklı üniversite ve özel tiyatrolarda birçok oyunun rejisörlüğünü üstlenirken oyuncu olarak da sahne üstünü deneyimlemiş bir sanatçı. Şu anda Eskişehir Şehir Tiyatroları'nda görevine devam etmektedir.”

Oyunun Künyesi

O akşamki oyunun başarısında sahne üzeri ve sahne arkasındaki tüm emekçilerin üstün başarısı ve özverisi var. Dekorundan, ışığından kostümüne kadar her şey birinci sınıftı.

Oyunun künyesine baktığımızda gerek sahne önünde gerek arkasında güçlü bir kadro ile karşılaşıyoruz. Oyunda bütün roller başrol çizgisinde çalışılıp yorumlanmış. Rol dağılımından söz etmek istiyorum;

Çetin Karagöz (Tanık)- Damla Kaya (Başkan)- Kübra Tektaş ( Avukat) -Ela Buzkış (Videodaki Çocuk)- Güray Özçelik (Savcı)- Ethem Erten Kırk (Sanık)-Kübra Kip ve - Aylin Karaçay (Müdahil Kadın)

(HOST- HOSTES/MÜBAŞİR)-Nisanur Kılıç-Sema Kervancılar-Birkan Bilge 

(HAREKET GRUBU)-Buse Dilek-İlke Üner-Berat Karaca- Yaren Çetin-Nisanur Çiftçi- Aleyna Bayır

UYGULAYICI KADRO; Bo alanda her biri kendi alanında uzman olan bir ekiple karşılaşıyoruz. 

Müzik: İlke Ulaş Kuvanç- Işık: Zeynel Işık- Kostüm: Gökçe Şener- 

Dekor: Büşra Eroğlu Doğan-Koreografi: Gülden Çelen

Video Tasarım: Erbay Aras -Görsel Tasarım: Tuğçe Satı 

Sonuç olarak “Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi” ni, Başkan Kadir Albayrak’ı, Genel Sanat Yönetmeni Hasan

Tanılmış ve tiyatroya gönül vermiş olan Şehir Tiyatrosu emekçilerini kutluyor, “DEVAM!” diyoruz.